Tiếng kêu than của các doanh nghiệp vừa và nhỏ không tìm được lao động… Giải pháp nằm ở du học sinh và chính sách visa

Tình trạng thiếu hụt lao động và già hóa trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Hàn Quốc vẫn chưa thể giải quyết dù đã áp dụng nhiều biện pháp khác nhau. Giới trẻ gần như không quan tâm đến việc làm trong các doanh nghiệp này. Do đó, gần một nửa số lao động trong các công ty có dưới 300 nhân viên hiện nay đã ở độ tuổi 50 trở lên. Để duy trì năng suất, cần có sự kết hợp giữa lao động trẻ, nhân viên trung cấp và người lao động lớn tuổi để truyền đạt kỹ năng, nhưng hiện nay, sự kết nối giữa các thế hệ đang dần bị cắt đứt.

Trong bối cảnh đó, ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng nên tận dụng nguồn du học sinh nước ngoài để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động và già hóa trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một ví dụ điển hình là công ty phần mềm ThinkforBL, công ty đã liên tục tuyển dụng du học sinh nước ngoài trong suốt 8 năm kể từ năm 2016, qua đó đưa ra một giải pháp để thu hút nhân tài cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đồng thời, với kế hoạch mở rộng ra thị trường quốc tế, công ty cũng đặt mục tiêu thay đổi cơ cấu hoạt động theo hướng toàn cầu hóa.

Trong suốt 8 năm qua, công ty ThinkforBL đã tuyển dụng du học sinh từ 17 quốc gia khác nhau. Những nhân viên này đã giúp công ty phát triển đáng kể nhờ vào sự quen thuộc với văn hóa Hàn Quốc và khả năng sử dụng thành thạo cả tiếng mẹ đẻ lẫn tiếng Hàn. Vào năm ngoái, công ty không chỉ tuyển dụng nhân lực cho bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) mà còn thu hút 10 du học sinh nước ngoài cho các bộ phận nhân sự, kế toán, lập kế hoạch và tổng vụ, đánh dấu số lượng nhân viên du học sinh nước ngoài cao nhất từ trước đến nay. Sau khi số lượng nhân viên nước ngoài tăng lên, công ty đã chú trọng đến việc xây dựng một môi trường làm việc phù hợp với sự đa dạng văn hóa và tổ chức lại cơ cấu nội bộ.

Một ví dụ khác là một doanh nghiệp sản xuất đồ gia dụng nhỏ ở các tỉnh đã thành công khi tuyển dụng du học sinh nước ngoài từ các trường đại học địa phương. Công ty A, chuyên sản xuất các thiết bị điện gia dụng nhỏ, đã tuyển dụng một du học sinh người Việt Nam vào đội ngũ kinh doanh quốc tế. Nhờ vào khả năng sử dụng thành thạo tiếng Việt và tiếng Hàn, nhân viên này đã đóng góp lớn trong việc mở rộng thị trường Việt Nam. Qua đó, có thể thấy rằng khả năng ngôn ngữ và sự hiểu biết văn hóa của du học sinh nước ngoài có thể giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ mở rộng ra thị trường quốc tế.

Theo khảo sát gần đây của Hiệp hội Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ Hàn Quốc, phần lớn du học sinh nước ngoài tại Hàn Quốc mong muốn tìm việc làm tại Hàn Quốc sau khi tốt nghiệp. Cụ thể, 86,5% du học sinh nước ngoài cho biết họ muốn làm việc tại Hàn Quốc sau khi tốt nghiệp. Các lý do họ mong muốn làm việc tại đây bao gồm: “Muốn sống lâu dài tại Hàn Quốc” (35,2%), “Mức lương cao hơn so với quê hương” (27,7%), và “Muốn làm việc trong lĩnh vực mình quan tâm” (25,6%). Khoảng 58,8% mong muốn làm việc tại các vị trí sản xuất trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất đối với việc làm của du học sinh nước ngoài tại Hàn Quốc chính là vấn đề visa. Để làm việc, du học sinh cần có visa E-7 (hoạt động đặc biệt), nhưng 66,7% trong số họ cho biết việc xin visa này rất khó khăn. Theo quy định hiện hành, không thể chuyển visa từ D-2 (du học) hoặc D-10 (tìm việc) sang E-9 (visa lao động không chuyên). Một dự thảo sửa đổi Luật về Việc làm của lao động nước ngoài đã được đề xuất vào tháng 11 năm ngoái, nhưng hiện tại vẫn đang được xem xét tại Quốc hội.

Vào tháng 8 năm ngoái, tại nhà thi đấu của Đại học Kyungil ở thành phố Gyeongsan, tỉnh Gyeongbuk, đã tổ chức một “Ngày hội việc làm dành cho du học sinh nước ngoài,” nơi các sinh viên tham gia giao lưu. [Ảnh cung cấp bởi Đại học Kyungil]

Hiện nay, Hàn Quốc đang nhanh chóng trở thành một xã hội đa văn hóa. Dân số có nền tảng di cư đã gần chiếm 5% tổng dân số, và Hàn Quốc đang tiến gần đến việc gia nhập nhóm các quốc gia “đa văn hóa và đa chủng tộc” theo phân loại của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Trong bối cảnh này, du học sinh nước ngoài có thể đóng một vai trò quan trọng như những thành viên mới trong xã hội Hàn Quốc.

Việc nới lỏng chế độ visa cho du học sinh nước ngoài và tận dụng nguồn nhân lực này cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ có tác động tích cực đối với nền kinh tế và xã hội Hàn Quốc. Cùng với sự hỗ trợ từ các chính sách của chính phủ như linh hoạt hóa chế độ visa và mở rộng các chương trình hỗ trợ việc làm, việc cải thiện nhận thức xã hội để xóa bỏ sự phân biệt đối với người nước ngoài là điều cần thiết.

Việc bao gồm du học sinh nước ngoài có trình độ học vấn cao vào “lò luyện” của Hàn Quốc không chỉ giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động, mà còn có thể trở thành động lực mới cho việc tăng cường sức cạnh tranh quốc gia và phát triển xã hội. Khi chúng ta nhận thức rằng họ là tài sản quý giá của xã hội Hàn Quốc và tạo ra một môi trường nơi họ có thể cùng phát triển, đó sẽ là bước đi quan trọng trong tương lai.